باب
الوصية
بالثلث
3- Üçte Biri Vasiyet
Etmek
أخبرني عمرو
بن عثمان بن
سعيد قال
حدثنا سفيان
عن الزهري عن
عامر بن سعد
عن أبيه قال
مرضت مرضا
أشفيت منه
فأتاني رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يعودني فقلت
يا رسول الله
إن لي مالا
كثيرا وليس يرثني
إلا ابنتي
أفأتصدق
بثلثي مالي
قال لا قلت
فالشطر قال لا
قلت الثلث قال
الثلث والثلث
كثير إنك أن
تدع ورثتك
أغنياء خير
لهم من أن تتركهم
عالة يتكففون
الناس
[-: 6420 :-] Amir b. Sa'd, babasından
anlatıyor: Daha önce yakalanıp iyileştiğim bir hastalığa yakalanmıştım.
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) beni ziyarete geldiğinde ona:
"Ya Resulallah!
Benim çok malım var ve mirasımı tek olan kızım alacaktır. Malımın üçte ikisini
tasadduk edeyim mi?" dediğimde Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Hayır" dedi. "Yarısını tasadduk edeyim mi?" dediğimde
yine: "Hayır" karşılığını verdi. "Üçte birini" dediğimde
ise: "Üçtebir, üçte bir de çoktur. Mirasçılarım zengin bırakman, millete
el açacak durumda muhtaç bırakmandan daha hayırlıdır" buyurdu.
Mücteba: 6/241; T
uhfe: 3890
6285. hadiste tahrici
yapıldı.
أخبرنا عمرو
بن منصور
وأحمد بن
سليمان واللفظ
لأحمد قالا
حدثنا أبو
نعيم قال
حدثنا سفيان عن
سعد بن
إبراهيم عن
عامر بن سعد
عن سعد قال جاءني
النبي صلى
الله عليه
وسلم عليه
وسلم يعودني
وأنا بمكة قلت
يا رسول الله
أوصي بمالي كله
قال لا قلت
فالشطر قال لا
قلت فالثلث قال
الثلث والثلث
كثير إنك أن
تدع ورثتك
أغنياء خير من
أن تدعهم عالة
يتكففون
الناس يتكففون
في أيديهم
[-: 6421 :-] Sa'd anlatıyor: Ben,
Mekke'de hasta iken Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) yanıma ziyarete
geldi. Ben: "Ya Resulallah! Malımın hepsini vasiyet edeyim mi?"
dediğimde: "Hayır" karşılığını verdi. "Yarısını vasiyet edeyim
mi?" deyince, yine: "Hayır" dedi. "Üçte birini vasiyet
edeyim mi?" diye sorunca:
"Üçtebir, üçte bir
de büyüktür. Mirasçılarım zengin bırakman, millete el açacak durumda muhtaç
bırakmandan daha hayırlıdır" buyurdu.
Mücteba: 6/242; Tuhfe:
3880
6285. hadiste tahrici
yapıldı.
أخبرنا عمرو
بن علي قال
حدثنا عبد
الرحمن قال حدثنا
سفيان عن سعد
بن إبراهيم عن
عامر بن سعد
عن أبيه قال
كان النبي صلى
الله عليه
وسلم يعوده
وهو بمكة وهو
يكره أن يموت
بالأرض التي
هاجر منها قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم يرحم
الله سعد بن عفراء
أو رحم الله
سعد بن عفراء
ولم يكن له
إلا ابنة
واحدة قال يا
رسول الله
أوصي بمالي
كله قال لا
قال النصف قال
لا قلت فالثلث
قال الثلث كثير
إنك أن تدع
ورثتك أغنياء
خير من أن
تدعهم عالة
يتكففون
الناس ما في
أيديهم
[-: 6422 :-] Amir b. Sa'd anlatıyor:
Babam Mekke'de hasta iken Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ziyaretine geldi.
Babam hicrette terk ettiği topraklarda ölmek istemiyordu. Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem):
"Allah, Sa'd b.
Afra'ya merhamet etsin, Allah Sa'd b. Afraya merhamet etsin" diye dua
etti. Babamın sadece bir kızı vardı. Babam: "Ya Resulullah! Malımın
hepsini vasiyet edeyim mi?" diye sorunca, Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem): "Hayır" dedi. "Yarısını vasiyet edeyim mi?" diye
sorunca ise yine: "Hayır" karşılığını verdi. "Üçte birini
vasiyet edeyim mi?" diye sorunca, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Üçtebir, üçte bir
de çoktur. Mirasçılarını zengin bırakman, millete el açacak durumda muhtaç
bırakmandan daha hayırlıdır" buyurdu.
Mücteba: 6/242; Tuhfe:
3880
6285. hadiste geçti.
أخبرنا أحمد
بن سليمان قال
حدثنا
إبراهيم قال
حدثنا مسعر عن
سعد بن
إبراهيم قال
حدثني بعض آل
سعد قال مرض
سعد فدخل رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
فقال يا رسول
الله أوصي
بمالي كلة قال
لا وساق
الحديث
[-: 6423 :-] Sa'd b. ibrahım, Sa'd'ın
ailesinden birinden: "Sa'd hasta olduğunda Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem) yanına ziyarete geldi. Sa'd: «Ya Resulallah!
Malımın hepisini vasiyet
edeyim mi?» diye sorunca, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): «Hayır»
karşılığını verdi" deyip aynı hadisi aktardı.
Mücteba: 6/242; Tuhfe:
3950
Bir önceki hadiste
mevsul olarak geçti.
أخبرنا
العباس بن عبد
العظيم
العنبري
البصري قال
حدثنا عبد
الكبير بن عبد
المجيد قال
حدثنا بكير بن
مسمار قال
سمعت عامر بن
سعد عن أبيه
أنه اشتكى
بمكة فجاءه
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم فلما رآه
سعد بكى وقال
يا رسول الله
أموت بالأرض
التي هاجرت
منها قال لا
إن شاء الله
وقال يا رسول
الله أوصي
بمالي كله في
سبيل الله قال
وذكر معناها
فبثلثيه لا قال
يعني بثلثيه
قال لا قال
فنصفه قال لا
قال فثلثه قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم الثلث كثير
إنك أن تترك
بنيك أغنياء
خير من أن
تتركهم عالة
يتكففون
الناس
[-: 6424 :-] Bukeyr b. Mismar, .Amir
b. Sa'd'dan şöyle duyduğunu bildirir: Sa'd Mekke'de hasta olduğunda Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem) onu ziyarete geldi:
Sa'd, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'i görünce ağlamaya başladı ve: "Hicret
edipte terk ettiğim topraklarda ölüyorum" dedi. Nebi (sallallahu aleyhi ve
sellem): "Hayır, inşaaIlah ölmeyeceksin" buyurdu. Sa'd: "Ya
Resulaliah! Malımın hepsini Allah yolunda vasiyet edeyim mi?" diye
sorunca, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "Hayır" manasında bir
şey söyledi. Sa'd:
"Üçte ikisini
vasiyet edeyim mi?" dediğinde, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Hayır"
karşılığını verdi. Sa'd: "Yarısını vasiyet edeyim mi?" dediğinde ise
Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "Hayır" cevabını verdi. Sa'd:
"Üçte birini vasiyet edeyim mi?" diye sorunca ise, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem):
"Üçtebir, üçte bir
de büyüktür. Mirasçılannı zengin bırakman, millete el açacak durumda muhtaç
bırakmandan daha hayırlıdır" buyurdu.
Mücteba: 6/243; Tuhfe:
3876
6285. hadiste tahrici
yapıldı.
أخبرنا
إسحاق بن
إبراهيم قال
أنبأنا جرير
عن عطاء بن
السائب عن أبي
عبد الرحمن عن
سعد بن أبي وقاص
قال عادني
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم في مرضي
فقال أوصيت
قلت نعم قال
بكم قلت بمالي
كله في سبيل
الله قال فما
تركت لولدك
قلت هم أغنياء
قال أوص
بالعشر فما
زال يقول وأقول
حتى قال أوص
بالثلث
والثلث كثير
أو كبير
[-: 6425 :-] Ebu Abdirrahman, Sa'd b.
Ebi Vakkas'tan bildiriyor: Ben hasta iken Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) beni ziyarete geldi ve: "Vasiyet ettin mi?" diye sordu. Ben:
"Evet" deyince: "Malının ne kadannı?" diye sordu. Ben:
"Allah yolunda bütün malımı vasiyet ettim" dedim. Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem): "Çocuğuna ne bıraktın?" dediğinde,
Ben: "Onlar zengindir" dedim. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Malının onda birini vasiyet et" dedi. O az vasiyet etmemi
söylüyordu, ben de fazlasını istiyordum. Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) de miktarı arttırıp: "Üçtebir vasiyet et, üçte bir de çoktur veya
büyük bir miktardır" buyurdu.
Mücteb8: 6/243; Tuhfe:
3898
6285. hadiste tahrici
yapıldı.
أخبرنا
إسحاق بن
إبراهيم قال
حدثنا وكيع
قال حدثنا
هشام بن عروة
عن أبيه عن
سعد أن النبي
صلى الله عليه
وسلم عاده في
مرضه فقال يا
رسول الله
أوصي بمالي
كله قال لا
قال فالشطر
قال لا قال
فالثلث قال
الثلث كثير أو
كبير
[-: 6426 :-] Hişam b. Urve,
babasından, o da Sa'd'dan naklediyor: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)
onu hastalığından dolayı ziyaret ettiğinde, Sa'd: "Ya Resulullah! Malımın
hepsini vasiyet edeyim mi?" diye sorunca, Nebi (sallallahu aleyhi ve
sellem): "Hayır" cevabını verdi. Sa'd: "Yarısını vasiyet edeyim
mi?" dediğinde ise Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "Hayır"
dedi. Sa'd:
"Üçte birini
vasiyet edeyim mi?" dediğinde ise, Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem): "Üçtebir, üçte bir de çoktur" veya "büyük bir
miktardır" buyurdu.
Mücteba: 6/243; Tuhfe:
3906
6285. hadiste tahrici
yapıldı.
أخبرنا محمد
بن الوليد
الفحام
بغدادي قال حدثنا
محمد بن ربيعة
كوفي قال
حدثنا هشام بن
عروة عن أبيه
عن عائشة أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أتى سعدا
يعوده فقال له
سعد يا رسول
الله أوصي
بثلثي مالي
قال لا قال
فأوصي بالنصف
قال لا قال فأوصي
بالثلث قال
نعم الثلث
والثلث كثير
أو كبير إنك
أن تدع ورثتك
أغنياء خير من
أن تدعهم فقراء
يتكففون
[-: 6427 :-] Hz. Aişe anlatıyor:
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Sa'd'ı ziyaret ettiğinde, Sa'd:
"Malımın üçte ikisini vasiyet edeyim mi?" diye sorunca, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem): "Hayır" diye cevap verdi. Sa'd:
"Yarısını vasiyet edeyim mi?" dediğinde ise Nebi (sallallahu aleyhi
ve sellem):
"Hayır" dedi.
Sa'd: "Üçte birini vasiyet edeyim mi?" dediğinde, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem): "Evet, üçtebir, üçte bir de çoktur"
veya "büyük bir miktardır. Mirasçılarını zengin bırakman, millete el
açacak durumda fakir bırakmandan daha hayırlıdır" buyurdu.
Mücteba: 6/243; Tuhfe:
17234
Daha önce Urve'nin,
Sa'd'tan rivayet ettiği hadiste geçti.
أخبرنا
قتيبة بن سعيد
قال حدثنا
سفيان عن هشام
بن عروة عن
أبيه عن بن
عباس قال لو
غض الناس إلى
الربع لأن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال
الثلث والثلث
كثير أو كبير
[-: 6428 :-] ibn Abbas der ki:
"insanlar vasiyeti mallarının dörttebir miktarına indirseler daha iyi
olurdu. Çünkü Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Üçte bir, üçte
bir de çoktur" veya "büyük bir miktardır" buyurdu.
Mücteba: 6/244; Tuhfe:
5876
Diğer tahric: Hadisi
Buhari (2743), Müslim (1629), İbn Mace (2711) ve Ahmed, Müsned (2034, 2076)
rivayet etmişlerdir.
أخبرنا محمد
بن المثنى قال
حدثنا الحجاج
بن المنهال
قال حدثنا
همام عن قتادة
عن يونس بن جبير
عن محمد بن
سعد عن أبيه
سعد بن مالك
أن النبي صلى
الله عليه
وسلم جاءه وهو
مريض فقال إنه
ليس لي ولد
إلا ابنة
واحدة فأوصي
بمالي كله قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم لا قال
فأوصي بنصفه
قال النبي صلى
الله عليه
وسلم لا قال
فأوصي بثلثه
قال الثلث
والثلث كبير
[-: 6429 :-] Muhammed b. Sa'd, babası
Sa'd b. Malik'ten aktarıyor: Sa'd hasta iken Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) ona geldiğinde, Sa'd: "Bir kızımdan başka çocuğum olmadığı için
malımın hepisini vasiyet etmek istiyorum" diye sorunca, Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem): "Hayır" cevabını verdi. Sa'd: "Yarısını
vasiyet edeyim mi?" dediğinde ise Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Hayır"
karşılığını verdi. Sa'd: "Üçte birini vasiyet edeyim mi?" dediğinde
de, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Üçtebir, üçte bir de büyük
bir miktardır" buyurdu.
Mücteba: 6/243; Tuhfe:
3928
6285. hadiste tahrici
yapıldı.
أخبرنا
القاسم بن
زكريا بن
دينار قال
حدثنا عبيد
الله عن شييان
عن فراس عن
الشعبي قال
حدثني جابر بن
عبد الله أن
أباه استشهد
يوم أحد وترك
ست بنات وترك
عليه دينا
فلما حضر جذاذ
النخل أتيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم فقلت قد
علمت أن والدي
استشهد يوم
أحد وترك دينا
كثيرا وإني
أحب أن يراك
الغرماء قال
اذهب فبيدر كل
تمر على ناحية
ففعلت ثم
دعوته فلما
نظروا إليه
كأنما أغرم بي
تلك الساعة
فلما رأى ما
يصنعون أطاف
حول أعظمها
بيدرا ثلاث
مرات ثم جلس
عليه ثم قال
ادع أصحابك
فما زال يكيل
لهم حتى أدى
الله أمانة
والدي وأنا
راض أن يؤدي الله
أمانة والدي
لم تنقص تمرة
واحدة
[-: 6430 :-] Şa'bi, Cabir b.
Abdillah'ın şöyle anlattığını nakleder: Babam Uhud savaşında şehit olduğunda
geride altı kız çocuğu ve borç bıraktı. Hurma zamanı geldiğinde Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e gittim ve Ona: "Bildiğiniz gibi babam
Uhud'da şehit oldu ve geride büyük miktarda borç bıraktı. Bundan dolayı
alacaklıların sizinle görüşmesini istiyorum" dedim. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem):
"Sen git ve her
cins hurmayı ayır ayrı yere yığ ve bana haber ver" buyurdu. Dediği gibi
yaptım ve onu çağırdım. Alacaklılar Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'i,
yanımda görünce isteklerinde ısrarı artırdılar. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)
onların öyle yaptığını görünce en büyük yığının etrafında üç defa döndü ve o
yığının yanında oturup: "Alacaklıları çağır" dedi. Allah'ın izni ile
babamın borcunu ödeyene kadar Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)
alacaklılara, ölçerek verdi. Ben de Allah'ın izni ile babamın borcunun
ödenmesine, bana bir hurma artmasa bile razı idim.
6431, 6432, 6433 ve
6434, Hadisler de tekrar gelecektir, - Mücteba: 6/244; Tuhfe: 2344
Diğer tahric: Hadisi
Buhari (2127, 2395, 2396, 2405, 2601, 2709, 2781, 3580) Ebu Davud (2884), İbn
Mace (2434), Ahmed, Müsned (14359) ve İbn Hibban (6536, 7139) rivayet
etmişlerdir.